Di Tích Lịch Sử Nhà Tù Hỏa Lò

Di Tích Lịch Sử Nhà Tù Hỏa Lò

Nhà tù Hỏa Lò hay nhà pha Hỏa Lò là một nhà tù do thực dân Pháp xây dựng trên khu đất xưa thuộc làng Hoả Lò, nay có địa chỉ: số 1 phố Hoả Lò, phường Trần Hưng Đạo, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội.

Địa chỉ: 1 P. Hoả Lò, Trần Hưng Đạo, Hoàn Kiếm, Hà Nội
Điện thoại: 024 3934 2253
Nhà Tù Hỏa Lò

Giờ Mở Cửa Nhà Tù Hỏa Lò

Nhà tù Hỏa Lò đón khách tham quan từ 8h00 đến 17h00 tất cả các ngày trong tuần, kể cả ngày lễ, Tết. Vì thế, bạn chỉ cần sắp xếp một lịch trình phù hợp là có thể đến thăm Nhà tù Hỏa Lò.
Đặc biệt, Nhà tù Hỏa Lò còn có chương trình tham quan, trải nghiệm từ 19h00 đến 19h45 vào các ngày thứ Sáu, thứ Bảy, Chủ Nhật hàng tuần.

Giá Vé Nhà Tù Hỏa Lò

Khu lưu niệm Nhà tù Hỏa Lò quy định giá vé như sau:
  • Người 15 tuổi trở lên: 30.000đ/người
  • Học sinh, sinh viên, người 60 tuổi trở lên, người thuộc chính sách xã hội: 15.000đ/người
  • Người dưới 15 tuổi, người khuyết tật, người có công với cách mạng: Miễn phí

Quá trình lịch sử Nhà Tù Hỏa Lò

Thời Pháp thuộc

Nhà tù này được thực dân Pháp xây năm 1896 ở khu đất thuộc làng Hoả Lò (chuyên làm các loại ấm đất, siêu đất và các loại hoả lò bằng đất, đem bán khắp kinh kỳ) lúc đó là ngoại vi thành phố với quy mô lớn và kiên cố vào loại bậc nhất ở Đông Dương, có tổng diện tích là 12.908m2. Đây là ngục thất trung ương của cả hai xứ Trung và Bắc Kỳ. Tên tiếng Pháp của nhà tù này là Maison Centrale tiếng Việt là Nhà tù Trung ương, lúc bấy giờ thường gọi là Ngục thất Hà Nội.

Ngục Hỏa Lò được chia thành bốn khu (A, B, C và D).

  1. Khu A và B dành cho phạm nhân đang được cứu xét và phạm nhân nguy hiểm.
  2. Khu C giam giữ phạm nhân người Pháp hoặc người ngoại quốc.
  3. Khu D là nơi câu cấm phạm nhân bị án tử hình chờ ngày duyệt y hoặc giảm án.

Nhà Tù Hỏa Lò

Bao quanh nhà tù là một bức tường xây kiên cố bằng đá cao 4m, dày 0,5m, trên cắm mảnh chai và chăng dây điện áp cao thế để ngăn cản tù nhân vượt ngục.

Năm 1899 nhà tù Hỏa Lò xây dựng chưa hoàn thiện, nhưng đã phải đưa vào sử dụng ngay vì việc thực dân Pháp bắt hàng loạt người yêu nước đấu tranh chống lại chúng. Những năm sau đó, nhà tù thường xuyên được cải tạo, sửa chữa, tăng thêm diện tích các phòng giam…

Với tính chất là nhà giam, nhà pháp lý, nhà trừng giới, nhà tù Hỏa Lò được thực dân Pháp trang bị hết sức tối tân với các công cụ dùng cho các hình phạt nặng nề và hiểm độc nhất với tù nhân, đặc biệt các tù nhân là những chiến sĩ yêu nước và cách mạng Việt Nam.

Nơi đây từng giam phần đông là tù phạm chính trị, những người ái quốc chống lại chính quyền thực dân Pháp và số ít là tù thường phạm và tù ngoại kiều.

Với những người bị án đến 5 năm hoặc tử hình thì thực dân Pháp cho giam giữ ở Hỏa Lò, còn những người bị án 5 năm trở lên chúng chuyển đi nhà tù Sơn La, nhà tù Côn Đảo và một số nhà tù khác.

Tại đây, nhà cầm quyền thực dân cho áp dụng một chế độ nhà tù hà khắc, dùng mọi thủ đoạn cực hình tra tấn, đánh đập dã man và giam cầm hàng vạn lượt chiến sĩ yêu nước và các nhà cách mạng Việt Nam. Nhiều nhà cách mạng đã phải hy sinh, nhưng ý chí cách mạng và tinh thần yêu nước không hề khuất phục. Họ đã biến nhà tù thành trường học, nơi giác ngộ tuyên truyền đường lối cách mạng của Đảng.

Những sự kiện nổi bật

Sự kiện Nguyễn Văn Viên – người chủ mưu vụ ám sát Bazin ngày 9 tháng 2 năm 1929 cùng nhiều đảng viên Việt Nam Quốc dân Đảng bị truy bắt, sáu tháng sau sa lưới và bị giải vào Hỏa Lò. Ông tự nhận đã ra tay giết Alfred François Bazin khi khai cung với chánh hội đồng đề hình Brides. Nguyễn Văn Viên sau đó đã tự tử trong xà lim của ngục Hỏa Lò.

Sự kiện Nhật đảo chính Pháp Đêm ngày 9/3/1945, bỗng nhiên đèn điện toàn thành phố vụt tắt, tiếng đại bác nổ rồi đến những tràng liên thanh không ngớt. Ngoài sân nhà tù, tiếng chân người chạy huỳnh huỵch, các chiến sỹ cộng sản đều vui mừng, đập tường gọi nhau:

Nhà Tù Hỏa Lò

Anh em ơi! Nhật – Pháp bắn nhau rồi!

Khoảng 11 giờ đêm ngày 9/3/1945, quân Nhật chiếm Nhà tù Hỏa Lò. Lúc này, toàn bộ hệ thống quản lý từ giám ngục, giám thị, lính canh, viên chức của Pháp đều hoảng loạn. Lập tức ở các buồng giam có những cuộc trao đổi của các đảng viên cộng sản để nhận định tình hình và xác định phương thức hành động. Các trại đều thống nhất chủ trương: “Kiên quyết giữ vững lập trường, khí tiết của người cộng sản, triệt để tranh thủ lúc tình hình còn đang rối ren, quân Nhật chưa vững chân, đây là thời cơ có một không hai, cần chủ động tìm và tạo mọi cơ hội khẩn trương vượt ngục “

… Bỗng chốc mọi kỷ cương của nhà tù bị đảo lộn. Các giám thị và quan chức Pháp cùng gia đình bị dồn vào trong một khu, giám thị người Việt không còn dám nghênh ngang. Chủ trương cụ thể tiếp theo là: Ai có điều kiện trốn vào lúc nào thì chủ động khôn khéo tận dụng, ưu tiên bố trí cho các đồng chí bị án nặng ra trước… Từ những nhận định và chủ trương trên, với khát khao được tự do để tiếp tục sự nghiệp hoạt động cách  mạng, hàng trăm chiến sỹ cộng sản đã nắm bắt và lợi dụng thời cơ, bằng nhiều hình thức vượt ngục, thoát khỏi nhà tù Hỏa Lò vào dịp xảy ra sự kiện tháng 3/1945 này.

Các chiến sĩ cách mạng đã tổ chức đấu tranh kêu oan, đòi ân xá, trà trộn với tù thường phạm, kết hợp với tổ chức và người thân cải trang trà trộn người thăm nuôi… nhiều tốp tổ chức “thăng thiên”, “độn thổ” vượt ngục[3]. Chỉ tính trong các đêm từ 12 đến 20-3, đã có gần trăm tù chính trị “thăng thiên” qua tường thoát ra ngoài, trên 100 tù chính trị đã vượt ngục theo đường cống ngầm. Những ngày sau đó, lính Nhật có nới lỏng hơn, cho người nhà đến thăm tù nhân khá đông, kẻ ra người vào thăm nuôi khá lộn xộn. Lợi dụng tình hình này, tổ chức đã bí mật tuồn những bộ quần áo thường, cho anh chị em tù chính trị cải trang, trà trộn với đoàn người vào thăm nuôi, trốn thoát ra ngoài bằng đường cổng chính. Sau khi thoát khỏi nhà tù Hỏa Lò, các chiến sỹ cộng sản nhanh chóng trở về các địa phương, khẩn trương tổ chức chuẩn bị cho Tổng khởi nghĩa giành chính quyền Tháng Tám năm 1945.

Di Tích Lịch Sử Nhà Tù Hỏa Lò Thời kỳ 1954 đến nay

Từ sau ngày hoà bình lập lại (10/10/1954), Hỏa Lò là nhà tù của chế độ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, nhà tù được đổi tên là “Trại giam phạm nhân Hà Nội” và giao cho Ủy ban Quân quản Hà Nội, trực thuộc quyền quản lý của Công an thành phố.

Sự kiện nổi bật: Trong thời kỳ những năm 1964 đến năm 1973 của Chiến tranh Việt Nam: đây là nơi giam giữ những phi công Mỹ còn sống cho đến sau Hiệp định Paris 1973. Các tù binh phi công Mỹ gọi ngục Hỏa Lò là “Hanoi Hilton“. Trong các tù binh Mỹ bị bắt, nổi tiếng nhất sau này là Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ John McCain.

Ngoài ra, nhà tù Hỏa Lò còn là nơi giam giữ những người được cho là tình báo của Việt Nam Cộng hòa phái ra phá hoại miền Bắc thời đất nước chia cắt và cũng là nơi giam giữ những người bị cho là liên quan đến những vụ án Xét lại chống Đảng sau năm 1954 tại miền Bắc.

Năm 1993, để đáp ứng nhu cầu phát triển của Thủ đô, Nhà nước Việt Nam quyết định: một phần của nhà tù Hỏa Lò được sử dụng để xây dựng cao ốc thương mại với tên Tháp Hà Nội – “Hanoi Tower”. Khu trại giam hiện chuyển xuống khu vực Xuân Phương, Cầu Diễn, Nam Từ Liêm, Hà Nội mang tên là Trại tạm giam số 1 của Công an Thành phố Hà Nội. Ngày nay, Hỏa Lò chỉ còn lại một phần (hơn 2.000 m2) tiếp giáp đường phố Hỏa Lò được bảo tồn, tôn tạo thành Khu Lưu niệm Nhà tù Hỏa Lò.

Tại khu Lưu niệm này có đài tưởng niệm các chiến sỹ yêu nước, cách mạng đã hy sinh tại nhà tù Hỏa Lò, mô hình tái tạo hình ảnh các chiến sĩ cách mạng trong lao tù, chiếc máy chém mà thực dân Pháp đã dùng để hành quyết các chiến sĩ yêu nước, cách mạng và hệ thống trưng bày nhiều hiện vật, hình ảnh tư liệu quý.

Nhà tù Hỏa Lò vừa là minh chứng về sự hy sinh, chịu đựng gian khổ, tinh thần đấu tranh kiên cường, bất khuất trước kẻ thù của các chiến sĩ cách mạng Việt Nam, vừa là bản án tố cáo chế độ nhà tù man rợ của chế độ thực dân Pháp trong thời kỳ đô hộ ở Việt Nam.

Hiện nay, di tích nhà tù Hỏa Lò đã trở thành “Địa chỉ đỏ”, nơi giáo dục truyền thống yêu nước, cách mạng tới mọi tầng lớp nhân dân, đặc biệt là thế hệ trẻ của Thủ đô và cả nước;  nơi thu hút đông khách trong nước và quốc tế đến tham quan, nghiên cứu và học tập

Điểm tham quan nổi bật ở Di tích nhà tù Hỏa Lò

Nhà hát Lớn Hà Nội:

Du khách có thể chiêm ngưỡng kiến trúc tuyệt vời của Nhà hát Lớn Hà Nội hay mua vé vào xem một trong những chương trình biểu diễn thường xuyên được tổ chức để có thể tận mắt thấy hết nội thất tráng lệ của nhà hát.

Chính quyền thực dân Pháp xây dựng nhà hát vào thập niên đầu của thế kỷ 20. Công trình mang phong cách kiến trúc Phục Hưng này được xây dựng theo nguyên mẫu Cung Garnie – một trong 2 nhà hát opera nổi tiếng của Paris – và là một trong những địa danh kiến trúc nổi tiếng nhất của thành phố. Nhà hát hiện vẫn hoạt động và là nơi tổ chức biểu diễn của nhiều ca sĩ, nghệ sĩ nổi tiếng Việt Nam lẫn nước ngoài.

Hoàng thành Thăng Long:

Các di tích và tòa nhà trong Hoàng thành Thăng Long Hà Nội là minh chứng cho cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc kéo dài hơn 10 thế kỷ. Ngập tràn trong không khí lịch sử, những tòa nhà biểu tượng, công sự và cấu trúc quân sự khắc họa những năm tháng phát triển chính quyền và kháng chiến của Việt Nam. Du khách có thể thư giãn trong những khu vườn yên tĩnh và khám phá Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam ở gần đó.

Lăng Bác

hi Bác qua đời vào năm 1969, thi hài Người được ướp và đặt tại Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh. Lăng là một trong những địa điểm quan trọng trong đời sống tinh thần của người dân Việt Nam và là mọt trong những điểm tham quan không thể bỏ qua tại Hà Nội.

Bác Hồ – vị cha già vĩ đại của dân tộc – là người đã dẫn dắt cuộc cách mạng giành độc lập của Việt Nam. Lăng được đặt tại vị trí lễ đài cũ giữa Quảng trường Ba Đình – nơi Bác đã đọc Tuyên ngôn Độc lập sau khi quân Nhật đầu hàng vào năm 1945.

Văn Miếu

Văn Miếu là nơi tôn vinh tinh hoa trí tuệ của Việt Nam trong hàng thế kỷ. Ban đầu là một trường đại học dạy Nho giáo, di tích lịch sử này tôn vinh nhà triết học Khổng Tử và các bậc trí thức đã góp phần xây dựng văn hóa học thuật của Việt Nam. Khuôn viên Văn Miếu mang bầu không khí yên bình, lý tưởng cho du khách tạm rời xa sự nhộn nhịp của thành phố. Tại đây, du khách sẽ được chiêm ngưỡng kiến trúc truyền thống, thư giãn trong những khu vườn xanh mát và ngắm nhìn các bia đá lịch sử (khắc chữ danh dự).

Bảo tàng Hồ Chí Minh

Bảo tàng Hồ Chí Minh là công trình văn hóa tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh với nội dung trưng bày chính về cuộc đời và sự nghiệp của Người. Bảo tàng là nơi để du khách có thể tìm hiểu chi tiết về cuộc đời và vai trò lịch sử của Người trong công cuộc đấu tranh giành độc lập của dân tộc Việt Nam.